Toekomst van NL: Werken aan radicaal nieuwe landbouw

Blog Sigrid: Minister Schouten heeft het continue over kringlooplandbouw als toekomst van Nederland. Maar er moet gewerkt worden aan een radicaal nieuwe landbouw volgens de sprekers van het BD/Demeter congres waar ik afgelopen donderdag bij aanwezig was. Dat dit mogelijk is, laten diverse biodynamische (jonge)boeren allang zien. Dankzij hun enorme passie kan onze toekomst een hoopvol verhaal worden.

Ook interessant: Fosfaatregeling is ook jouw pakkie an

• Tekst gaat verder onder de afbeelding

Het congres werd georganiseerd door instanties uit de biodynamische landbouw. De landbouwvorm waar mijn babyrompertje met Demeter-keurmerk van afkomstig is. Volgens Ronald van Marlen, één van de sprekers, is het landbouwsysteem in Nederland failliet. Behouden we dit gewelddadige systeem en blijven we ons misdadig gedragen, dan krijgen de armste mensen de hardste klappen. Er komt een gigantische klimaatmigratie en uiteindelijk betekent een temperatuurstijging van vier graden het einde van de mensheid. Het erge is dat we volgens Ronald een compleet fout en failliet systeem blijven steunen vanuit subsidies en de EU.

Bio eindelijk logisch

Het goede nieuws is dat diverse instanties uiteindelijk ook inzien dat biologische en zeker biodynamische landbouw een deel van de oplossing is. Het in 2017 uitgekomen rapport van de General Assembly van de Verenigde Naties bevestigt dat honger in de wereld geen volumevraagstuk is, maar een verdelingsvraagstuk. En in de onlangs gepresenteerde Green Deal van de EU wordt gesproken over biologisch als doel voor de toekomst. Biodynamisch is ook biologisch, maar zet nog een paar extra stappen als het gaat om duurzaamheid. Op de site van Stichting Demeter lees je meer over deze vorm van landbouw.

Einde aan grootschalige landbouw

Spreker, akkerbouwer en onderzoeker aan de Wageningen Universiteit Meino Smit liet in zijn presentatie duidelijk zien wat de toekomst van Nederland is: we kunnen voldoende voedsel verbouwen om de eigen bevolking te voeden, de biodiversiteit en veerkracht van de landbouw kunnen toenemen en meer mensen vinden in de landbouw een zinvolle dagtaak. Daar past echter geen gangbare landbouw bij. Het verhaal dat deze landbouwvorm door de jaren heen steeds effectiever is geworden, sabelde hij met allerlei feiten neer. In vergelijking met 1950 zijn de opbrengsten per hectare met 12% gestegen, terwijl de input aan energie met ruim 600% steeg. Daarbij komt dat het mineraalgehalte in onze voeding in deze energie slurpende landbouw fors is gedaald en boeren zijn steeds minder gaan verdienen. Het is dus wel duidelijk dat er een eind moet komen aan de grootschalige landbouw en de import en export van voeding.

Capitalism. It’s time for a reset. – Time Magazine

Totaalaanpak: terug naar land(bouw)

Behalve dat er in Nederland voldoende voedsel voor de eigen bevolking kan worden geproduceerd, ontstaat door de verweving van landbouw en natuur meer biodiversiteit. Verwarmde kassen en intensieve veehouderij verdwijnen en alle organische reststromen komen terug op het land. Daarnaast moet kapitaal (steeds zwaardere trekkers) vervangen worden door arbeid (we moeten terug naar het land) en fossiele brandstof moet vrijwel geheel worden teruggedrongen. Zo’n totaalaanpak levert een landbouw op die écht duurzaam is en bovendien kleinschaliger, socialer en efficiënter. Meino Smit liet zien dat dit mogelijk was, met voldoende kwalitatief voedsel van vruchtbare grond en met behoud van biodiversiteit. De beleidscoördinator van het Ministerie van Landbouw die aanwezig was, vond het een indrukwekkend verhaal. Nu nog bidden dat ze het ook meenemen in hun plannen voor Toekomstig Nederland.

Jonge boeren werken duurzaam en mindfull

Aan het woord kwamen ook drie biodynamische jonge boeren. Behalve dat zij bezig zijn om mijn en jouw voedsel op een zo eerlijk mogelijke manier te verbouwen, leveren ze ook diverse andere waarden. Zoals mooie natuur en zorg voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Bijzonder om te horen dat zij dit vanuit hun passie doen en hier geen enkele subsidie voor krijgen. Dat deze landbouwvorm niets te maken heeft met ‘Ot en Sien’-praktijken, liet akkerbouwer Lizelore horen. Zij probeert elk jaar iets nieuws, werkt bijvoorbeeld met zelfrijdende wiedbedden op zonnepanelen en teelde het afgelopen jaar verse soja op haar land. Boer Sil werkt nog met paarden op zijn land in Dwingeloo. Dat is geboren uit passie en levert hem net zoveel op dan een boer die een trekker pakt. Het voordeel is dat het paard aangeeft wanneer het tijd is om te stoppen. Die heeft geen lichten, dus ’s avonds doorwerken zit er niet in. Hoe mindfull wil je het hebben!

Steun jij de biodynamische landbouw?

Hoe duurzaam deze boeren ook werken, vanuit de overheid krijgen ze maar weinig tot geen steun. Subsidies gaan naar grote boeren. Voor kleinere boeren zijn de overheadkosten te hoog, zegt de provincie. Hoe mooi is het als jij deze boeren wél steunt. Via jouw bord kun je daarmee een enorme impact hebben op klimaatverandering. Door hun producten te kopen. Die vind je in de biologische speciaalzaak onder het Demeter-logo en ook online in de diverse biologische webshops. Zo draag jij bij aan een hoopvolle toekomst van Nederland!