Soms vraag ik me af of sommige dingen expres moeilijk worden gemaakt voor mensen. Neem bijvoorbeeld de woorden GM, GMO of GGO. Weet jij wat deze betekenen? Wat ik wel weet: als je erover praat, krijg je vaak veel discussie. Ik ga je nu uitleggen wat deze woorden betekenen en waarom ze worden gebruikt, dankzij de informatie van het Voedingscentrum. Daarna kijken we naar de voor- en nadelen. Waarom? Zodat jij een bewuste keuze kunt maken over GM, GMO of GGO.
Ook interessant: discussie op ook daarom kies ik voor biologisch
- Tekst gaat verder onder de afbeelding
Kort gezegd:
- GM = genetisch gemanipuleerd, ook wel gentech genoemd.
- GMO = Engels voor genetically modified organism. In Nederland gebruiken we deze woorden ook.
- GGO = genetisch gemanipuleerd organisme, de Nederlandse vertaling van GMO.
Zo bijzonder is de natuur
Hoe zit het nu precies? De natuur is gewoon heel bijzonder! Alles wat leeft, mensen, dieren en planten, bestaat uit één of meer cellen. In het midden van die cellen zit DNA, dat erfelijk materiaal is en bestaat uit genen. Elke celkern heeft meer dan 30.000 genen. En in elk gen zit informatie over een speciale eigenschap die we erven. Ongelooflijk toch?
Ook interessant: biodiversiteit, weet jij wat het betekent?
Knippen en plakken
Voor onderzoekers is dit heel interessante informatie. Ze kunnen hierdoor bijvoorbeeld goede eigenschappen van de ene plant overzetten naar een andere plant die deze eigenschappen niet heeft. Met genetische modificatie (GM) knippen ze stukjes DNA met een goed gen uit de cel van de ene plant en plakken dit in het DNA van een cel van de andere plant. Nu heeft die plant de goede eigenschappen ook in de cel. Als die cel zich gaat delen, groeit er uiteindelijk een hele plant met de nieuwe, gewenste eigenschap.
Genetische modificatie (GM) is een techniek die de eigenschappen van planten, bacteriën of gisten verandert. Met GM voegen ze genen met goede eigenschappen van bijvoorbeeld planten of bacteriën toe aan een ander levend iets.
Helpend gen gebruiken
Waarom zou je dit doen? Bijvoorbeeld omdat een plant dood gaat van een middel tegen insecten. Stel je hebt een maisveld en rupsen eten de mais op. Het middel dat je wilt gebruiken om de rupsen te doden, maakt ook de maisplant dood. Terwijl dit niet gebeurt bij een sojaplant. Onderzoekers halen dan een gen uit de sojaplant en zetten die in de maisplant. Zo gaat de mais niet meer dood als je het middel gebruikt.
Gentech insuline bijna gelijk aan de menselijke vorm
Met gentechniek kun je genen van een plant, dier of mens ook in een bacterie-, gist- of schimmelcel plakken. De veranderde cel kan dan bepaalde stoffen maken, zoals geur- of smaakstoffen, vitamines en stoffen die helpen bij het maken van brood, bier en kaas. Ook bij de ontwikkeling van medicijnen wordt GM steeds vaker gebruikt. Zoals bij insuline, een medicijn dat mensen met suikerziekte gebruiken. Insuline is een hormoon dat je lichaam zelf aanmaakt. Het gentech hormoon is bijna hetzelfde.
GMO-gevoerde dieren geven GMO-vrij voedsel
Als je goed op verpakkingen kijkt, zie je vaak GMO-mais staan. Dit betekent dat er gentech is gebruikt. Bij olie, waar ze bijvoorbeeld margarine van maken, wordt vaak GMO-mais gebruikt. En het mais dat wordt gebruikt als veevoer. Volgens het Voedingscentrum zijn melk, vlees, eieren en andere producten van dieren die GMO-voer eten dan weer wel gentech-vrij. Omdat het voer in hun darmen helemaal wordt afgebroken.
De natuurlijke manier
Omdat kunstmatig werken niet past bij de natuurlijke manier van werken, mag in de biologische landbouw geen gentech worden gebruikt. Toch wil ook een biologische boer dat bijvoorbeeld zijn aardappelen beschermd zijn tegen ziektes. Dit doen ze zoals dat ook in de natuur gebeurt: het stuifmeel van de ene aardappelplant die niet ziek is, wordt vermengd met het stuifmeel op de zieke aardappelplant. Op deze manier duurt het soms wel 10 jaar om een aardappelplant te krijgen die niet meer ziek wordt. Terwijl dat bij gentech veel sneller gaat.
Ook interessant: nog een reden om voor biologisch te kiezen
Discussie: wel of niet
Er is veel discussie over genetisch gemodificeerd voedsel. Veel mensen maken zich zorgen: wat zijn de gevolgen na langere tijd als je dit voedsel eet? En wat zijn de gevolgen voor milieu, mens en dier? Wat doet genetisch gemanipuleerd voedsel met de aarde, de natuur en onszelf? Andere mensen zeggen dat GMO-eten veilig is. Ook de Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) staat hierachter. Wel zeggen ze dat het eten net zo veilig moet zijn als de natuurlijke variant zonder GMO. Er mogen ook geen schadelijke stoffen inzitten. En de GMO-plant mag niet met natuurlijke planten in contact komen.
Weet wat je eet
Wil je liever niet GMO eten? Check dan het etiket van het product dat je koopt. Daar staat of er GMO is gebruikt. En als je eten koopt met het biologisch keurmerk weet je zeker dat er geen GMO is gebruikt. Ook niet bij zuivelproducten, want dieren die biologisch opgroeien krijgen geen voer met GMO-mais.
Geef een reactie