De ecologische, financiële en gezondheidsgevolgen van een vertraagde transitie naar duurzame landbouw is enorm. In Spanje is het 45 graden. Oogsten gaan kapot. Het afgelopen decennium is de besmetting met gevaarlijke pesticiden op Europees fruit met 53% dramatisch toegenomen (studie van Pesticide Action Network Europe). Neuroloog Bas Bloem noemt landbouwpesticiden verantwoordelijk voor het krijgen van Parkinson op steeds jongere leeftijd. Het lijkt wel of de politiek, banken en voedselbedrijven de urgentie niet beleven zoals die beleefd zou moeten worden… Terwijl er een oplossing is!
Ook interessant: teken onze petitie ‘gezondheid betaalbaar voor iedereen’
- Tekst gaat verder onder de afbeelding
Wist je dit over de transitie
Al in 2017 brengt de Verenigde Naties in hun algemene vergadering* een rapport uit over de mythe dat we de wereld alleen kunnen voeden met kunstmest en chemie. Het is volgens de VN niet alleen misleidend, maar ook gevaarlijk. De VN noemt iedereen die blijft roepen dat dit wél kan een leugenaar. Toch reageren banken, voedselbedrijven en de politiek niet… De VN vertelt ook hoe we de wereld wél kunnen blijven voeden: door te investeren in heel veel kleine systemen waar kleinschalige boeren op kleine percelen met allerlei vormen van agro-ecologie een menswaardig bestaan en voedselzekerheid kunnen opbouwen. Ze noemen ook biologische landbouw bij naam.
*De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties bestaat uit alle lidstaten van de Verenigde Naties (193 landen). De organisatie werkt samen op onder meer mondiale veiligheid en ontwikkeling van de wereldeconomie. Nederland is sinds de oprichting in 1945 lid.
Ecologische gevolgen van onze landbouw
In 2018 nam de CEO van Danone het woord bij de Klimaatconferentie van de Verenigde Naties in Madrid. Namens de 5 miljard omzet in de voedingsmiddelenwereld, zei hij: “We have broken the cycle of life. And the missing link is the biodiversity in our fields.” Hij ziet het voedselsysteem dat we de afgelopen eeuw hebben opgebouwd, als doodlopende weg voor de toekomst: “We dachten dat onze wetenschap de levenscyclus en zijn regels zou kunnen veranderen. We schonken alleen aandacht aan het leven (de planten) in de velden dat we nodig hadden en de rest te doden. Inmiddels zijn we voor 2/3 van ons voedsel afhankelijk van slechts 9 planten en 40% van ons land is al aangetast.”
Er is geen tijd voor transitie-overlegjes of een stip op de horizon
Het is klip en klaar dat het zo niet langer gaat. Het roer moet radicaal om. We hebben geen tijd meer voor transitie-overlegjes en een stip op de horizon. Volgens Ronald van Marlen, zelf werkzaam in de biologische landbouw en activist in duurzaamheid, heet dit professioneel vertragen. Ronald weet precies waar het is mis gegaan in de landbouw: “Er is mega gefinancierd in chemische landbouw. Dit systeem is kapot. Helemaal stuk. Alle investeringen zijn op termijn niets meer waard. De boodschap van de VN is glashelder. We kunnen niet meer gerust slapen. Maar wie neemt de verantwoordelijkheid in de transitie naar een landbouw zonder gif en kunstmest?”
Er is mega gefinancierd in chemische landbouw. Dit systeem is kapot. Helemaal stuk. Alle investeringen zijn op termijn niets meer waard. De boodschap van de VN is glashelder. We kunnen niet meer gerust slapen. Maar wie neemt de verantwoordelijkheid in de transitie naar een landbouw zonder gif en kunstmest?
Groene CEO’s moeten het veld ruimen
Overigens is de CEO van Danone na zijn uitspraak binnen een half jaar ontslagen. De aandeelhouders zagen dat de vergroening hen aandeelwaarde zou kosten. Eerder al moest de CEO van Unilever het veld ruimen toen die met grote duurzame plannen kwam. Volgens Ronald wint het duurzame businessmodel het zo nooit van het plundermodel: “Zolang plunderen winstgevend is, zullen bedrijven niet stoppen.”
Laat banken meebetalen en duurzame landbouw financieren
Decennialang hebben banken boeren gestimuleerd te groeien en te intensiveren. Boeren hebben vaak enorme schulden bij de bank. Eén bank alleen heeft al 40 miljard euro aan leningen uitstaan en landbouwgrond dient als onderpand. De transitie die nodig is doet zeer. Het gaat pijn doen om het nieuwe op te bouwen. Datzelfde geldt voor de bedrijven die medeverantwoordelijk zijn voor het financieren van deze puinhoop. Dat zijn vooral grote banken. Die zouden volop moeten meebetalen aan duurzame landbouw met een kringloop waarin mens, dier, plant en aarde met elkaar in balans zijn. Door milieu-, biodiversiteits- en klimaatschade mee te rekenen in het verdienmodel, is het nauwelijks lonend voor Nederlandse banken om intensieve landbouw te financieren en juist wel lonend om meer duurzame landbouw van financiering te voorzien.
Wist je dit
Ruim 40% van de stikstofuitstoot komt door de landbouwsector. Het is dus logisch dat de landbouwsector een grote reductie-opgave te wachten staat. In sommige delen van Nederland moet de stikstofreductie tot wel 80% omlaag. Van boeren die worden uitgekocht, gaat het geld direct door naar de financier (lees: bank), die juist een grote rol speelde bij de problemen die er nu zijn. Banken leggen geen publieke verantwoording af voor de perverse prikkels die zij decennialang heeft gegeven en ecologische destructie die daarvan het gevolg is.
Geef een reactie