Een betere gezondheid en een leefbare planeet is niet een kwestie van links of rechts kiezen. Dit geldt voor iedereen, jong en oud. Toch zijn er partijen die hier meer op inzetten. Dankzij het initiatief New Food kun jij komende 17 maart voor een duurzaam, eerlijk en gezond voedselsysteem kiezen. Afgelopen week werden in het online transitie coalitie voedseldebat 10 plannen gepresenteerd die hierbij nodig zijn. De transitie naar plantaardige eiwitten en een vleestaks staan bovenaan. Blogger Sigrid volgde het debat. Wie van de deelnemende partijen verdient jouw stem?
Ook interessant: Waar gaat het heen in de discussie over biologische landbouw?
- Tekst gaat verder onder de afbeelding
New Food: reducering van vleesconsumptie
Sigrid: Een verandering van het produceren en consumeren van voedsel kan een enorme positieve bijdrage leveren aan de klimaat- en milieucrisis waar we in zitten. In het online debat (met name over onze vleesconsumptie) kwamen de meningen van de meeste partijen best overeen. Dat geeft hoop voor de toekomst! Eén ding is duidelijk: we moeten het met elkaar doen: boer, overheid, winkel én consument. Waar de één kiest voor een veganistisch dieet, houdt de ander vast aan een stukje vlees. Lees hoe we daar een gezonde balans in vinden:
Zijn supermarkten aan zet of wij als consument?
Op de vraag of supermarkten aan zet zijn om dierlijke voeding te ontmoedigen en plantaardig te promoten of wij als consument, waren dit een paar reacties:
PvdA: Het is niet juist om de consument moralistisch aan te spreken. De supermarkt zou veel meer moeten letten op minder vet, zout, suiker en vlees. Daar moet de overheid ze toe dwingen. Pas dan nemen ze verantwoordelijkheid en dat zorgt onder meer dat de inname van dierlijke eiwitten fors vermindert.
CU: Gedragsverandering kun je niet bij wet veranderen. Zo’n 80% van de supermarktreclames is van producten die niet in de schijf van 5 staan. We kunnen wel sturen door de BTW op gezonde producten te verlagen. (Waarbij de vraag is: wie bepaalt wat gezond is?)
D66: Supermarkten bepalen wat wij als consument kopen. Er moet een transparant rapport komen hoe duurzaam het assortiment van supermarkten is en of de boer daar een eerlijke prijs voor krijgt. Pas dan nemen de supermarkten hun verantwoording.
Vleestaks voorkomt verborgen kosten
Het is natuurlijk van de gekke dat je 500gr leverworst voor 85 cent kunt kopen. De regering denkt met een vleestaks de verborgen kosten op te lossen. Vlees wordt dus duurder.
Mijn mening: bio(dynamisch) geeft vlees een toekomst
Vlees bevat belangrijke voedingsstoffen en velen vinden het lekker. Juíst daarom moet er verandering komen naar beter en minder vlees in Nederland, want onze planeet houdt de intensieve manier van hoe we nu dieren houden niet vol. Bio(dynamische) boeren werken altijd al klimaat- en diervriendelijk. Hun veestapel is gelieerd aan de hectare weidegrond. In een gesloten kringloop gaat hun gezonde stalmest naar de akker waar het voer voor hun dieren en jouw plantaardig voedsel op groeit. Eet je vlees en kies je voor bio(dynamisch), dan geef je vlees een toekomst.
Afschaffing BTW op groente en fruit
Over de opbrengst van de vleestaks (geschat op 1 miljard per jaar!) waren de partijen het eens: die moet deels naar de consument door de afschaffing van BTW op groente en fruit. En naar boeren die inzetten op duurzame landbouw. Eigenlijk is dit de erkenning voor al die bio(dynamische) boeren en biologische supermarkten die al jaren duurzaam werken! Wat moet er volgens de partijen gebeuren in Nederland? Een aantal reacties:
PvdA: Iedereen snapt dat de eerlijke prijs voor voedsel betaald moet worden. Vlees moet duurder worden. Want we betalen nu 4x voor ons voedsel: aan de kassa, via de belasting (subsidies), milieuheffing en zorgverzekeringspremies (9.000 mensen met (chronische) ziekte door (teveel) vlees eten. Het blijft in Nederland nog altijd bij vaag overleg en preventieakkoorden. Het is tijd voor concrete stappen: door wetgeving te reguleren en reclame voor vlees niet meer te subsidiëren.
D66: De opbrengst zou ook naar gezonde schoollunches moeten gaan, zodat jonge kinderen vroeg leren wat gezond eten is.
PvdD: De veehouderij moet betalen via een slachttaks. Een vleestaks in de winkel is niet eerlijk want 70% van de dieren is bestemd voor export. Het kabinet wil het eten van plantaardige eiwitten wel stimuleren, maar neemt geen concrete maatregelen. Daardoor zie je nog steeds kiloknallers in de winkel.
D66: De noodzakelijke taken zijn: teruggang van biodiversiteit tegengaan en de uitzichtloosheid van de landbouw en het klimaatprobleem aanpakken. Waar miljarden zijn uitgegeven om het bestaande overeind te houden, moeten we die nu inzetten in een groene toekomst.
FEIT: Per jaar is er 6 miljard schade aan verborgen kosten die verbonden zijn aan ons voedselsysteem. De werkelijke prijs van ons voedsel is te goedkoop. De kosten betalen we via milieu- en gezondheidskosten.
Wordt het dan de vervuiler betaalt?
Als vlees nu te goedkoop wordt aangeboden en straks een eerlijke prijs krijgt, betekent dit dan de alleen de rijkere mensen nog vlees kunnen eten?
VVD: Wij denken liberaal, dus iedereen moet een vrije keuze in zijn of haar voedingspatroon hebben. Dat betekent betaalbare boodschappen voor iedereen.
SP: Voedseltransitie valt of staat met draagvlak. Als we eten duurder maken met strafbelasting gaan veel mensen zich verzetten en juist jagen op een luxe product als vlees. Eerder zou de producent een hogere prijs moeten betalen.
Bij1: Die taks komt altijd bij de consument terecht, of je die nu aan het begin of aan het eind van de keten inzet. De enige optie is minder vlees produceren en boeren adviseren om te schakelen naar een duurzamere landbouw. Daarnaast kan de overheid investeren in plantaardige oplossingen en die goedkoper op de markt brengen.
Eiwittransitie bespoedigen via overheid?
Het kieskompas wees uit dat de meeste partijen en hun kiezers vinden dat de eiwittransitie vanuit de overheid gestuurd kan worden. Alleen PVV en FvD zijn het daar niet mee eens. Waar de overheid voor 50% gaat, vinden de meeste kiezers dat ons voedsel in 2025 zelfs voor 60% plantaardig moet zijn. De vraag is dan ook: moet de veestapel gehalveerd worden?
VVD: Het probleem bij dit vraagstuk is niet de dieren maar de stikstof. Halveren is geen oplossing, wel geld inzetten bijvoorbeeld op milieuregels om het stikstofprobleem terug te dringen, kijken naar vooruitgangsoptimisme, kweekvlees, emissievrije landbouw etc. Daarbij moeten we naast de boer gaan staan en kijken wat die wil. Gedwongen stoppen is geen optie als die zijn bedrijf aan de kinderen wil overdoen.
GL: Voor de grote problemen die op ons afkomen is 1 oplossing: minder vee. Uit berekeningen weten we dat techniek niet werkt. Je kunt dat wel beweren, maar wat is dan een realistisch plan om de klimaatdoelen te halen? Er blijven altijd boeren nodig voor ons voedsel en het beheer van ons landschap. De oplossing is met minder dieren een beter inkomen verdienen via de melkveehouderij en mest voor gezonde groenten.
D66: De VVD heeft geen eerlijk verhaal, ook niet naar de boeren. Innovatie is al jaren een toverwoord dat nog nooit gelukt is. De totaliteit is fors overbelast en er moet écht een schep bovenop. Maak je kiezers duidelijk dat we de klimaat- en stikstofdoelen die met moeten halen zo écht niet gaan redden. We moeten zorgen voor een meer efficiënte landbouw waarbij je goede mest overhoudt voor plantaardige productie.
SP: Veehouders die de meeste CO2 uitstoten en last veroorzaken moeten we uitkopen en als dat niet lukt de grond onteigenen.
PvdD: Jaren is er ingezet om meer gifgebruik en grotere stallen. Al vanaf de jaren ’60 worden de zorgen genegeerd. Daardoor zitten we nu met grote crisissen, waarvan corona gerelateerd is aan hoe de mens met dieren omgaat. In de afgelopen 20 jaar zijn er steeds minder boeren gekomen, maar geen mindering in dieren. Daar gaat het fout.
Kweekvlees als toekomst?
Voor de rasechte vleeseter zou kweekvlees een oplossing zijn. Nederland had hierop het patent, maar dat is blijven liggen en nu maken Amerika en China hier grote sier mee. Is kweekvlees dé oplossing?
VVD: Wij zijn groot voorstander van innovaties als aanvulling op de landbouw. Het zou ook een aantrekkingskracht voor ontwikkelaars kunnen zijn.
CU: Waarom technisch nepvlees maken als de aarde zoveel te bieden heeft aan plantaardige alternatieven.
PvdD: De investering is te groot en de ontwikkeling duurt te lang. We moeten écht inzetten op de plantaardige eiwittransitie.
Bij1: Die tijd is er simpelweg niet en al die tijd leven dieren nog altijd in gevangenschap. Al we willen dat de consument iets omarmt, laten we dan inzetten op de plantaardige burger.
De 10 New Food stellingen
In deze link zie je wat de partijen én hun kiezers vinden van de 10 stellingen.
Aan het New Food Verkiezingsdebat kwamen aan het woord:
Daan de Neef VVD
Tjeerd de Groot D66
Carla Dik Faber CU
Laura Bromet Groen Links
Yvette Luhrs Bij1
Frank Futselaar SP
Leonie Vestering PvdD
William Moorlag PvdA
Het initiatief lag in handen van ProVeg Nederland, ondersteund door de Transitiecoalitie Voedsel, TAPP Coalitie, KindEarth.Tech en Stichting DOEN.
Geef een reactie