De aarde zou een planeet moeten zijn met alle mogelijkheden voor mensen en dieren om in harmonie te leven. Als we zo door gaan, dan kan dat wel eens een probleem worden. One Single Planet is de vierde documentaire van de Nicolaas G. Pierson Foundation over de grote duurzaamheidsproblemen die onze planeet bedreigen en de mogelijke oplossingen om de aarde leefbaar te houden voor komende generaties. Verhuizen naar Mars is geen optie. Er zijn de afgelopen jaren 547 astronauten de ruimte in geweest en zij zeggen dat het verderop niet makkelijker is om gelukkig te worden. Het goede nieuws: jouw keuze heeft invloed. Marianne Thieme sprak met toonaangevende wetenschappers, beleidsmakers en denkers over de metafoor van astronaut Wubbo Ockels, die de aarde vergeleek met een uit koers geraakt ruimteschip met 7 miljard opvarenden. Graag deel ik met jou wat Marianne (en mij!) bezig houdt.
Ook interessant: Willen we een aarde in totale chaos?
Wat is jouw wake-up call?
Wubbo Ockels is één van de astronauten die de aarde vanaf de ruimte heeft gezien. Daarna stelde hij tot aan zijn dood – zelfs tot in het ziekenhuisbed! – zijn leven in dienst van duurzaamheid. Hij zag de aarde als een ruimteschip, waar alle 7 miljard bemanningsleden totaal langs elkaar heen leven en geld belangrijker is dan leven. Veel bemanningsleden zien wel dat hun ruimteschip ‘ziek’ is, maar ook veel astronauten ontkennen het. En degene die het wel zien, willen geen onheilsprofeet zijn. De aarde ís ziek. Wat is jouw wake-up call om de aarde te genezen?
Wist je dat er in tijden van crisis meer Rolls Royces dan ooit verkocht zijn? En dat er 1 miljard mensen ‘s avonds naar bed gaan met honger, terwijl 1 miljard mensen met overgewicht kampen?
Kennis uit 1776
Het is ongelooflijk maar waar: de econoom Adam Smith waarschuwde in 1776(!) al voor dit onheil. Hij zag dat er een periode van ongekende welvaart zou komen, waarin de economie hoog ontwikkeld zou zijn en in een stroomversnelling was gekomen omdat we steeds beter zouden weten wat we met grondstoffen kunnen doen. En zijn waarschuwing klopt. Generaties lang zijn kinderen slimmer, rijker, gezonder en succesvoller geweest dan hun ouders. Maar krijgen jouw kinderen het straks ook nog beter dan jij nu? In materiële, maar zeker ook immateriële zin? Want de econoom voorspelde ook dat het systeem van de vrije markteconomie na 200 jaar zou vastlopen vanwege gebrek aan grondstoffen. Denk jij nu: wie dan leeft, wie dan zorgt?
4 aardbollen nodig
In 1972 kwam de Club van Rome met grenzen aan de groei. In die tijd konden arbeiders voor het eerst voor de tweede keer dat jaar met vakantie of aan een tweede auto denken. De supermarkten lagen vol. Nog steeds zijn we rijker dan ooit, maar ook vele waarschuwingen verder. We zijn gewend geraakt aan de rek van de aarde en vertrouwen in het menselijk vernuft. Maar als je weet dat er vier aardbollen nodig zijn om iedereen een Westerse consumptie maatschappij te geven, kun je dat vertrouwen dan wel hebben?
We zetten nog altijd in op MEER
Vooralsnog zet onze regering alleen maar in op MEER: mega stallen, genetisch gemanipuleerde gewassen, grotere vissersschepen, grootschalige kap van het regenwoud… Iedereen wil een graantje mee pikken, voordat het minder wordt. Onze economie is volkomen afhankelijk geworden van groei. Ze redeneren vanuit de gedachte: zonder groei geen welvaart, geen werk en geen plezier. En dus zetten ze in Den Haag in op steeds MEER economische groei. We persen de laatst druppel fossiele brandstof uit de bodem, desnoods met frekking. En kijk: ‘De economie herstelt’. Maar van wat?
Game over
Industriële revolutie werd gezien als innovatie, arbeidsverdeling. Maar in feite was er gewoon goedkope energie dankzij steenkool en olie. Er reden auto’s, treinen en vliegtuigen vlogen in de lucht. Maar onze kleine planeet heeft maar beperkte mogelijkheden. Een groeiend BBP (bruto binnenlands product) wordt nog altijd als succesvol gezien. Maar economisch groei heeft een limiet. Want hoezo de economie herstelt? Er is geen sprake van herstel. We hebben de reserves aangesproken, terwijl we al een hypotheek op de toekomst van onze kinderen hebben. Eigenlijk is het game over. Maar we willen nog steeds meer…
Leven op een ecologische creditcard
De ecologisch schuld is inmiddels 10x zo groot geworden als ons begrotingstekort in geld. We gebruiken meer grondstoffen dan de natuur ons kan geven. We leven eigenlijk op onze ecologische creditcard. Gelukkig kan jij een deel van de oplossing zijn. Jezelf ontwikkelen tot een generatie van probleemoplossers. Je ecologische voetafdruk halveren. En niet elke wens uit te drukken in geld. Zelf doe ik dat door mij bijvoorbeeld in te zetten voor de serviceclub Soroptimist. Wij proberen kinderen en vrouwen op de wereld die het minder hebben een betere toekomst te bieden, bijvoorbeeld door scholing. Want scholing zorgt voor kennis en bewustwording.
Deze vier onderwerpen kunnen een ongekend probleem worden:
Ziekten, zoals uitbraken van varkensgriep, ebola, sars. Maar liefst 75% van alle bacteriën of virussen die mensen ziek maken zijn van dierlijke afkomst, dit zijn de zogenaamde zoönosen. Dieren worden ziek door de manier waarop mensen ze houden. En mensen worden ziek vanwege de wijze waarop we dieren houden. Kies daarom voor biologisch (dynamisch) vlees van een boer bij jou in de buurt.
De natuur, en daarmee wordt bedoeld de diversiteit aan planten, dieren en ecosystemen. Deze vertegenwoordigen de grootste waarde op aarde: de basis van leven. Maar soorten verdwijnen in een razend tempo. De populaties wilde dieren zijn de afgelopen veertig jaar wereldwijd met gemiddeld de helft afgenomen. Vissen, reptielen en amfibieën die in zoetwater leven staan het meest onder druk. Het verlies van biodiversiteit is het allergrootst in de tropische regio’s. De oorzaken? Klimaatverandering, landgebruik, het gebruik van landbouwgif en kunstmest en ontbossing. Ook hier geldt: kies voor biologisch (dynamisch), het liefst bij jou uit de buurt.
Water, draai jij nog steeds de kraan vol open en denk je dat het allemaal wel meevalt? Niet als je weet dat van al het water op de wereld minder dan 1% in potentie geschikt is als drinkwater. Stel je de wereldwatervoorraad voor als twee longdrinkglazen: één is er tot de rand gevuld met zout (ondrinkbaar) water en één met maar één theelepeltje zoet water, dat vervolgens ook nog wordt opgeëist door het rijkste deel van de mensheid. Zo’n 750 miljoen mensen hebben geen toegang tot schoon drinkwater. De Verenigde Naties denkt dat over 10 jaar 1,8 miljard mensen in landen of regio’s met absolute waterschaarste leven. 2/3 van de wereldbevolking zal dan te maken hebben met watertekorten. Denk daar maar eens aan als je de kraan weer eens laat lopen.
Voedsel, waar we volgens de VN-landbouworganisatie FAO in 2050 60% meer van nodig hebben om de groeiende wereldbevolking te voeden. Terwijl de aarde nu al onder grote druk staat. En we hebben maar One Single Planet…
One Single Planet
In arme landen associëren ze vlees, zuivel en eieren met welvaart. De vraag hiernaar zal dan ook enorm toenemen. Honger is niet het gevolg van te weinig voedselproductie, het gaat vooral ook over voedselverspilling. Dat wat we eten, zouden we op een goede manier moeten verdelen. Grootschaligheid, intensivering en internationale vrijhandel is een doodlopende weg en gaat ten koste van miljarden landbouwdieren en via excessief gebruik van landbouwgif en kunstmest. Jouw vork en mes zijn de machtigste wapens om de wereld te bewaren voor komende generaties. Kies bewust, koop minder en gooi geen eten weg!
Wees je er enorm van bewust: deze vier onderwerpen zijn de basisvoorwaarden van jouw bestaan en de toekomst van jouw kinderen!
Je hebt een keuze in je leven. Eén keuze is die in het filmpje ‘Man’ van Steve Cutts. Waar kies jij voor?
One Single Planet is de vierde documentaire van de Nicolaas G. Pierson Foundation. De film gaat over de grote duurzaamheidsproblemen die onze planeet bedreigen en de mogelijke oplossingen om de aarde leefbaar te houden voor komende generaties.
Bron: One Single Planet
Beeld: AdobeStock-Sergey Nivens
Geef een reactie